ყაზახეთი აგრძელებს რუსეთთან ეკონომიკური კავშირების შემცირებას. ნავთობის ექსპორტირებისთვის ალტერნატიული გზების ძიების შემდეგ, რომელიც ნოვოროსიისკის პორტით გადიოდა, ყაზახეთმა რუსეთის გვერდის ავლით ვაჭრობა კიდევ ერთი ძირითადი საექსპორტო საქონლით - ურანით გადაწყვიტა.

სახელმწიფო კორპორაცია „კაზატომპრომი“, ურანის უმსხვილესი მაღარო მსოფლიოში, განიხილავს მისი პროდუქციის მიწოდების არხების დივერსიფიკაციის შესაძლებლობას, რომლებიც მსოფლიო ბაზრის მეოთხედს იკავებს და ადრე საზღვარგარეთ ძირითადად რუსეთის ფედერაციის გავლით გადიოდა.

Reuters-ის ცნობით, კომპანია გეგმავს უფრო აქტიურად გამოიყენოს ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი: კასპიის ზღვის გავლით, შემდეგ აზერბაიჯანისა და საქართველოს ტერიტორიის გავლით, შავი ზღვის პორტებში 3,5 ათასი ტონა ურანი შევა. საიდანაც გემები მას მყიდველებს მიაწვდიან.

ახალი მარშრუტით „კაზატომპრომი“ თავისი წლიური წარმოების დაახლოებით მეექვსედის ექსპორტს გეგმავს (21,8 ათასი ტონა გასულ წელს).

მესამე კვარტალში კომპანიამ ურანის ექსპორტი პეტერბურგის პორტით განახორციელა და არანაირი პრობლემა არ შექმნილა. თუმცა, „კაზატომპრომი“ ხაზს უსვამს, რომ აპირებს გაზარდოს საექსპორტო კვოტა რუსეთის გვერდის ავლით იმ შემთხვევაში, თუ ეს გაყიდვების არხი „მიუწვდომელი აღმოჩნდება“. რა მიზეზების გამო შეიძლება, მოხდეს ეს, კომპანიაში არ აკონკრეტებენ.

როგორც გამოცემა აღნიშნავს, სექტემბრიდან ყაზახეთის სახელმწიფო კომპანია "KazMunayGas"-მა დაიწყო ნავთობის ექსპორტი რუსეთის გვერდის ავლით. სამხრეთ კავკასიის დერეფნის გავლით მსოფლიო ბაზარზე წელიწადში 1,5 მილიონი ტონა გავა, 2023 წელს კი 5 მილიონ ტონამდე გაიზრდება. ამ ნაკადებს იანვრიდან საქართველოში სუფსის გავლით ექსპორტი დაემატება. მთლიანობაში, რუსეთის გვერდის ავლით, ყაზახეთი აპირებს დღეში 100 ათას ბარელზე ცოტა მეტის, ანუ ნავთობის ექსპორტის 8%-ის გატანას. მიუხედავად იმისა, რომ ეს მაჩვენებელი მცირეა დღეში 1,3-1,4 მილიონ ბარელთან შედარებით, რომელიც ექსპორტირებულია ნოვოროსიისკის ტერმინალის გავლით, ყაზახეთის ხელისუფლება არ გეგმავს შეჩერებას. ტრანსკასპიური მარშრუტი, რომელიც გვერდს უვლის რუსეთს, ხდება ნავთობის ექსპორტისთვის პრიორიტეტი, – განაცხადა ივლისში პრეზიდენტმა კასიმ-ჟომარტ ტოკაევმა.

„თუ ყაზახეთს სურს განაგრძოს კერძო ინვესტიციების მოზიდვა, განსაკუთრებით კი პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვა, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ის არ მოთავსდეს რუსეთთან ერთ კალათაში. ამიტომ, ისინი ყველანაირად ცდილობდნენ, ხაზგასმით აღენიშნათ განსხვავება [მათსა და რუსეთს შორის] ომის დაწყების შემდეგ“, – განმარტავს დასავლელი დიპლომატი Financial Times-თან.